Bằng công nghệ in 3D, các nhà khoa học tại Anh đã có thể tạo ra lưỡi nhân tạo với bề mặt y như thật để phục vụ cho nghiên cứu và chữa bệnh.
Hình: Đại học Leeds (Anh)
Các chuyên gia ở Đại học Leeds và Đại học Edinburgh (Anh) đã hợp tác nghiên cứu, cho ra đời một bề mặt lưỡi nhân tạo giống hệt lưỡi thật, từ hình dạng, đài vị giác… cho đến độ mềm bằng công nghệ in 3D.
Đây là cơ quan đóng vai trò quan trọng trong việc giúp con người nếm thức ăn, nói, nuốt và hấp thụ chất dinh dưỡng. Tuy nhiên, thành phần phức tạp trên bề mặt của nó đã khiến việc tái tạo lưỡi là một nhiệm vụ đầy thách thức.
Để tạo ra lưỡi 3D, nhóm nghiên cứu đã lấy khuôn silicone bề mặt lưỡi của 15 người trưởng thành. Sau đó dùng công nghệ quang học 3D quét bề mặt mẫu và lập bản đồ kích thước nhú, mật độ và độ thô trung bình của lưỡi từ các chỉ số đo được.
Bằng thủ thuật mô phỏng máy tính, các nhà nghiên cứu cuối cùng đã tạo một bề mặt lưỡi nhân tạo hoàn hảo, mô phỏng sinh học chính xác cấu trúc liên kết, độ đàn hồi cũng như khả năng thấm ướt như lưỡi người.
Khuôn silicone bề mặt lưỡi của người thật. (Ảnh: Đại học Leeds)
Lưỡi nhân tạo mở ra nhiều ứng dụng tiềm năng trong lĩnh vực thực phẩm, dinh dưỡng, dược phẩm và nghiên cứu khoa học. Ví dụ, làm công cụ cơ học giúp phát hiện hóa chất độc trong thực phẩm và đồ uống, đảm bảo an toàn thực phẩm; giúp phát triển các biện pháp khắc phục hiệu quả hội chứng khô miệng, căn bệnh ảnh hưởng đến 10% dân số chung và khoảng 30% ở nhóm người cao t.uổi.
B.é t.rai 12 t.uổi phát hiện mắc ung thư chỉ từ cơn đau âm ỉ ở vai
Thấy con kêu đau, sưng nhẹ ở vai trái, gia đình đưa đi khám thì phát hiện con bị ung thư xương bả vai khá hiếm gặp. Bác sĩ phải mổ cắt toàn bộ xương bả vai và khối u.
Từ tháng 1, cậu bé đã xuất hiện những cơn đau âm ỉ ở vai trái, sưng nhẹ vai trái. Gia đình đưa con đi khám thì phát hiện có u xương vai. Sau đó, trẻ được đưa đến khám tại Bệnh viện K Trung ương (Hà Nội) thì phát hiện có khối sưng nề vùng vai trái, ấn đau tại chỗ, hạn chế vận động vai trái do đau. Kết quả sinh thiết kết luận trẻ bị u nguyên bào thần kinh loại kém biệt hóa.
Trên phim chụp cộng hưởng từ có hình ảnh khối u kích thước 5x10cm, xâm lấn phần mềm lân cận. May mắn là kết quả chụp xạ hình xương chưa phát hiện tổn thương di căn xa.
Trẻ được chuyển về khoa Nhi điều trị hóa chất 4 chu kỳ. Sau điều trị khối u co nhỏ, trẻ đỡ đau, vận động vai tốt và được xếp lịch phẫu thuật để cắt bỏ hoàn toàn khối u.
Trẻ được chỉ định được mổ cắt toàn bộ xương bả vai và khối u, đồng thời thay thế xương bả vai nhân tạo bằng vật liệu sinh học PEEK với công nghệ in 3D.
Hình ảnh khối u trước và sau khi được điều trị hóa chất.
Ngày 17/8, tại Bệnh viện K Tân Triều, các y bác sĩ đã phẫu thuật cắt bỏ toàn bộ xương bả vai và thay thế bằng xương bả vai nhân tạo bằng vật liệu PEEK in bằng công nghệ 3D được sản xuất hoàn toàn trong nước. Ca mổ được thực hiện bởi PGS.TS Trần Trung Dũng, các bác sĩ Bệnh viện K…
Ngay ngày thứ nhất sau mổ, trẻ đã ngồi dậy, vận động vai thụ động nhẹ nhàng theo hướng dẫn. Như vậy đây là trường hợp thứ 2 tại Việt Nam được thay thế xương bả vai nhân tạo.
Theo PGS.TS Trần Trung Dũng, Giảng viên Đại Học Y Hà Nội ung thư xương bả vai khá hiếm gặp nhưng lại là thách thức rất lớn với các bác sĩ trong điều trị. Lý do vì không chỉ đơn thuần là điều trị ung thư cắt bỏ khối u triệt để mà còn phục hồi hoặc thay thế các phần chi thể đảm bảo chức năng vô cùng quan trọng của xương bả vai trong vận động khớp vai, thẩm mỹ và chất lượng cuộc sống của người bệnh.
Sự hiếm gặp của tổn thương u xương bả vai kèm theo cấu trúc phức tạp về giải phẫu và chức năng làm cho việc cân nhắc tạo hình lại xương bả vai cho các bệnh nhân ung thư đôi khi đi vào bế tắc và không có giải pháp.
Trên thế giới, việc tạo hình xương bả vai được thực hiện từ khá lâu và các thiết kế cũng khá đa dạng. Điều đó phản ánh thực tế là không có thiết kế nào chuẩn mà còn tùy biến theo các tính toán của các bác sĩ.
Tại châu Á, có khoảng hơn 10 ca được thay thế xương bả vai nhân tạo sau mổ cắt bỏ xương bả vai do ung thư trong đó có một ca được thực hiện thành công tại Việt nam đầu năm.
Theo PGS Dũng, sự khó khăn cho phẫu thuật là xương bả vai nhân tạo không sẵn có do cấu trúc giải phẫu mỗi người khác nhau. Vì vậy phẫu thuật phục hồi lại đòi hỏi việc sản xuất riêng theo thông số của bệnh nhân mà khả năng ở Việt Nam trước đây chưa thể đáp ứng ngay được.
Tuy nhiên với ứng dụng của vật liệu PEEK và công nghệ in 3D, đến nay các bác sĩ trong nước đã có thể thực hiện được phẫu thuật này.
