BSCKI Đỗ Thị Phương Nhung khẳng định, viêm da cơ địa có tiến triển dai dẳng, mãn tính và đặc biệt dễ tái phát, nhất là vào thời điểm trời chuyển lạnh hiện nay.
Theo BSCKI Đỗ Thị Phương Nhung (Phòng khám Da liễu Thăng Long), viêm da cơ địa (chàm thể tạng) là một trong những dạng lâm sàng của bệnh chàm (eczema). Đây là tình trạng viêm da mãn tính, có tiến triển dai dẳng, mãn tính và dễ tái phát. Bệnh có xu hướng khởi phát sớm trong những năm đầu đời (chủ yếu ảnh hưởng đến trẻ từ 2 tháng đến 2 t.uổi) và có đến 50% trường hợp thuyên giảm khi trưởng thành.
Điều đáng nói, viêm da cơ địa là bệnh về da rất dễ tái phát vào mùa lạnh. Vào giai đoạn thời tiết hiện nay cần phải đề phòng, nhanh chóng phát hiện và điều trị kịp thời, tránh khó chịu, bất tiện trong sinh hoạt và cuộc sống.
Viêm da cơ địa (chàm thể tạng) là một trong những dạng lâm sàng của bệnh chàm (eczema).
Viêm da cơ địa có những triệu chứng điển hình nào?
Triệu chứng điển hình của bệnh là xuất hiện các ban da có màu hồng đỏ, da dày sừng, ngứa ngáy và khô ráp. Biểu hiện lâm sàng của viêm da cơ địa là hệ quả do sự tăng sinh quá mức của kháng nguyên IgE trong huyết tương. Nguyên nhân sâu xa gây ra bệnh lý này chưa được xác định chính xác. Tuy nhiên qua một số nghiên cứu, các chuyên gia nhận thấy bệnh có liên hệ mật thiết đến yếu tố cơ địa.
Mặc dù có tính chất dai dẳng và chưa thể điều trị hoàn toàn nhưng viêm da cơ địa là bệnh da liễu lành tính, chủ yếu gây thương tổn ngoài da và hầu như không ảnh hưởng đến sức khỏe. Tuy nhiên ngoài tổn thương da, bệnh đi kèm với triệu chứng ngứa ngáy âm ỉ đến dữ dội gây ảnh hưởng không nhỏ đến giấc ngủ và chất lượng cuộc sống của bệnh nhân.
Nhận biết viêm da cơ địa qua từng giai đoạn
Tương tự như các thể chàm khác, viêm da cơ địa phát triển qua 2 giai đoạn chính là cấp tính và mãn tính. Thực tế, bệnh còn phát triển ở giai đoạn bán cấp nhưng thời gian tiến triển ngắn và triệu chứng không điển hình nên ít khi được đề cập. Ở từng giai đoạn phát triển, bệnh có biểu hiện lâm sàng, đặc điểm và cách điều trị hoàn toàn khác nhau.
1. Giai đoạn cấp tính
Viêm da cơ địa ở giai đoạn cấp thường bùng phát triệu chứng đột ngột và diễn tiến nhanh, tổn thương xuất hiện chủ yếu ở vùng da mặt (trán, má, cằm). Trong một số trường hợp, thương tổn cũng có thể lan rộng ra chi trên và toàn bộ thân mình.
Các dấu hiệu nhận biết viêm da cơ địa ở giai đoạn cấp tính:
– Xuất hiện đám tổn thương có màu hồng/ đỏ trên vùng da lành. Đám tổn thương thường có hình móng ngực, hình tròn và thường không có ranh giới rõ ràng so với vùng da xung quanh.
– Ở một số ít trường, da không xuất hiện đám đỏ mà khởi phát từng đám sẩn nhỏ khu trú ở vùng mặt.
– Sau một thời gian, bề mặt vùng da tổn thương nổi các nốt mụn nước li ti, không có vảy da và tiết dịch nhẹ.
– Hiện tượng tiết dịch xảy ra trong vài ngày đến vài tuần khiến da phù nề, đau nhức, ngứa ngáy và xuất hiện các vảy tiết (do dịch khô lại).
– Nếu xuất hiện bội nhiễm, vùng da tổn thương có dấu hiệu đỏ rát, sưng nóng, đau nhức, nổi mụn mủ nhỏ và đóng vảy tiết màu vàng.
Tình trạng nổi mụn nước, rỉ dịch và đóng vảy lặp đi lặp lại trong một thời gian nhất định. Sau đó, bệnh sẽ chuyển sang giai đoạn bán cấp với các triệu chứng không điển hình như da khô lại, hơi đỏ và hoàn toàn không tiết dịch hay phù nề.
2. Giai đoạn mãn tính
Viêm da cơ địa ở giai đoạn mãn tính có tiến triển dai dẳng hơn so với giai đoạn cấp. Ở giai đoạn này, bệnh khởi phát các triệu chứng rất điển hình và dễ nhận biết.
Theo thời gian, vùng da tổn thương có xu hướng liken hóa do tác động cơ học của thói quen chà xát, cào gãi và ma sát với quần áo.
Viêm da cơ địa mãn tính đặc trưng bởi tổn thương da khô ráp, nứt nẻ và dày sừng.
Các triệu chứng nhận biết viêm da cơ địa ở giai đoạn mãn tính:
– Vùng da tổn thương có màu đỏ hoặc đỏ sẫm đi kèm với hiện tượng dày sừng và khô ráp.
– Ở giai đoạn mãn tính, tổn thương da có ranh giới rõ ràng so với những vùng da lành.
– Theo thời gian, vùng da tổn thương có xu hướng liken hóa do tác động cơ học của thói quen chà xát, cào gãi và ma sát với quần áo. Liken hóa đặc trưng bởi tổn thương da tăng sinh tế bào sừng, da khô ráp, xuất hiện các vết nứt và c.hảy m.áu
– Trong giai đoạn mãn tính, viêm da cơ địa chủ yếu ảnh hưởng đến những vùng da có nếp nhăn như vùng gấp ở tay, vùng da ở cùi chỏ, bàn chân, bàn tay…
Viêm da cơ địa mãn tính có tính chất dai dẳng và dễ tái phát. Tổn thương da đi kèm với tình trạng ngứa ngáy (chiếm hơn 98%) và đau rát. Tình trạng ngứa dai dẳng kích thích phản ứng gãi, cào tạo nên vòng xoắn bệnh (ngứa – gãi – tổn thương da nặng hơn – gây ngứa dữ dội).
Viêm da cơ địa thường đi kèm với các vấn đề sức khỏe có liên quan đến yếu tố dị ứng như mề đay, sẩn ngứa, viêm mũi dị ứng, viêm xoang dị ứng và hen phế quản.
Nguyên nhân gây bệnh viêm da cơ địa
Mặc dù là bệnh da lành tính nhưng viêm da cơ địa có cơ chế rất phức tạp. Hiện nay, các nhà khoa học vẫn chưa thể tìm ra nguyên nhân chính xác gây ra bệnh lý này.
Tuy nhiên qua nghiên cứu về di truyền và mô bệnh học, viêm da cơ địa được xác định là có liên quan đến yếu tố sau:
Viêm da cơ địa ảnh hưởng chủ yếu đến trẻ nhỏ và có xu hướng tự thuyên giảm khi trưởng thành.
– Yếu tố gia đình.
– Cơ địa nhạy cảm (có liên quan đến nhiễm sắc thể).
– Chức năng bảo vệ da suy giảm (do thiếu hụt filaggrin trong lớp thượng bì).
Các triệu chứng của viêm da cơ địa có thể bùng phát hoặc trầm trọng hơn khi có những yếu tố thuận lợi như:
– Nhiễm tụ cầu – đặc biệt là tụ cầu vàng Staphylococcus aureus.
– Thức ăn dị ứng.
– Căng thẳng thần kinh, xúc động quá mức.
– Mắc các bệnh lý về tuyến giáp.
– Rối loạn k.inh n.guyệt.
– Tiếp xúc với chất len dạ.
– Thời tiết thay đổi.
– Độ t.uổi còn nhỏ (dưới 6 t.uổi).
Thực tế cho thấy, viêm da cơ địa ảnh hưởng chủ yếu đến trẻ nhỏ và có xu hướng tự thuyên giảm khi trưởng thành. Ở người lớn, tổn thương da thường phát triển ở giai đoạn mãn tính và có triệu chứng nhẹ hơn so với trẻ nhỏ. Một số giả thuyết cho rằng, mức độ ảnh hưởng của bệnh nhẹ hơn ở người trưởng thành là do chức năng miễn dịch đã phát triển hoàn chỉnh.
Viêm da cơ địa tái phát – Giải pháp phòng ngừa
Các biện pháp y tế chỉ có thể kiểm soát các biểu hiện lâm sàng của viêm da cơ địa. Do đó, bệnh nhân nên thực hiện đồng thời với các biện pháp chăm sóc để hỗ trợ quá trình điều trị và giảm thiểu nguy cơ bệnh tái phát. Cụ thể như sau:
– Dưỡng ẩm cho da 2 – 4 lần/ ngày bằng các sản phẩm có công thức an toàn, lành tính và không chứa chất kích thích.
– Tránh tiếp xúc với các yếu tố kích ứng, dị ứng như len dạ, phấn hoa, nấm mốc…
– Cải thiện sức khỏe tổng thể
– Kiểm soát stress, rối loạn nội tiết.
– Nên tắm nước ấm để làm mềm da, giảm ngứa và loại bỏ vảy bong. Tránh tắm nước quá nóng vì có thể khiến da mất độ ẩm và khô căng quá mức.
Viêm da cơ địa là bệnh ngoài da thường gặp. Bệnh có tính chất dai dẳng, mãn tính, dễ tái phát và ảnh hưởng không nhỏ đến chất lượng cuộc sống. Vì vậy, bệnh nhân nên tuân thủ điều trị theo hướng dẫn và xây dựng lối sống lành mạnh để kiểm soát thương tổn da, giảm biến chứng và ngăn ngừa bệnh tái phát. Những phác đồ điều trị hiện nay cần được cá thể hóa (phù hợp với từng người) nên lựa chọn tốt nhất vẫn là các bác sĩ có nhiều kinh nghiệm và ở các đơn vị y tế đủ uy tín.
Phòng ngừa 3 bệnh về da mùa thu
Thời tiết mùa thu khi không khí hanh khô, da con người dễ bị mất nước do lượng tiết mồ hôi cũng giảm, điều này khiến lớp ẩm trên da dễ bị bay đi trong khi chất bã nhờn lại tích tụ gây ra các bệnh về da vào mùa thu tăng.
Thời tiết lạnh hơn, nhiều người thay đổi thói quen sưởi ấm, ngồi điều hòa với nhiệt độ cao và bắt đầu tắm bằng nước nóng. Đối với thói quen này có thể làm cho chất nhờn giữ ẩm cho da tan biến.
Bên cạnh đó, trường hợp lười tắm, gội đầu hay vệ sinh thân thể khi thời tiết lạnh cũng gây ra tình trạng vi trùng, vi khuẩn và virus tích tụ nhiều hơn trên da. Điều này làm tăng nguy cơ mùa thu dễ mắc bệnh như: vảy nến, mề đay và chàm.
1. Bệnh viêm da cơ địa
Viêm da cơ địa hoặc bệnh chàm thể tạng thường gặp ở những người bị dị ứng và bệnh hen suyễn. Bệnh có biểu hiện tổn thương da ở mặt, da chân, bị tróc vảy và có màu đỏ trên da.
Trong khi đó những ngày lạnh, thời tiết hanh của mùa thu dễ mắc bệnh, khiến bệnh viêm da cơ địa tiến triển nặng hơn. Các trường hợp viêm da cơ địa thường xuất hiện ở trẻ sơ sinh và có thể tự khỏi khi trẻ khoảng 7 đến 8 tháng t.uổi. Tuy nhiên, những trường hợp bệnh viêm da dị ứng ở trẻ không tự khỏi thì sau đó bệnh sẽ chuyển thành mạn tính.
Do mùa thu dễ mắc bệnh như bệnh viêm da cơ địa. Vì vậy cần thực hiện một số biện pháp bảo vệ cơ thể nhất định như:
– Giữ ấm cơ thể.
Bệnh viêm da cơ địa xảy ra ở mùa thu – Ảnh Internet
– Ăn uống đủ dinh dưỡng, cung cấp đủ dưỡng chất cần thiết cho cơ thể.
– Nên tránh tiếp xúc với các loại chất tẩy rửa.
– Lựa chọn sử dụng các loại kem dưỡng ẩm phù hợp với da để khiến da không bị khô mùa thu.
Khi gặp các vấn đề về sức khỏe, người bệnh cần gặp bác sĩ để được chuẩn đoán và tư vấn sử dụng các loại thuốc đặc trị đem lại hiệu quả điều trị bệnh dị ứng.
2. Bệnh vảy nến
Vảy nến là bệnh về da rối loạn tự miễn thường gặp và rất dễ tái phát đặc biệt vào mùa thu. Bệnh vảy nến biểu hiện bởi những tổn thương trên da như các đám mảng đỏ kích thước khác nhau có thể từ vài mm cho đến vài chục cm.
Các vết vảy nến trên da xuất hiện hơi gồ cao, nền cứng cộm. Bệnh vảy nến trên da xuất hiện ở nhiều địa điểm như đầu gối, khuỷu tay và phần thân hoặc móng tay, móng chân.
Đặc biệt bệnh vảy nến cực kỳ dễ tái phát vào mùa thu. Vì đây là bệnh tự miễn nên chưa có thuốc điều trị đặc hiệu căn bệnh này. Người bệnh không nên tin tưởng những lời khẳng định đối với loại thuốc có thể đem lại tác dụng điều trị dứt điểm bệnh vảy nến vì có thể để lại những biến chứng nguy hiểm tới các bộ phận khác trong cơ thể.
Bệnh về da mùa thu xuất hiện như vảy nến gây ra nhiều phiền toái cho người bệnh – Ảnh Internet
Người bệnh bị vảy nến nên chú ý và tuân theo hướng dẫn điều trị của bác sĩ chuyên khoa da liễu. Ngoài ra tình trạng bệnh vảy nên trên da có thể bất thường, dai dẳng nên người bệnh cần kiên trì điều trị.
Vì mùa thu dễ mắc bệnh về da như vảy nến nên quá trình điều trị bệnh vảy nến cần tránh các loại rượu bia, t.huốc l.á, chất kích thích và căng thẳng để giảm triệu chứng và ổn định bệnh.
3. Mùa thu dễ mắc bệnh mề đay
Một trong số những nhóm bệnh về da thường gặp khi giao mùa là mề đay. Đây là bệnh tương đối nguy hiểm đối với người bệnh vì mề đay có thể gây ra phù nề thanh quản, chèn ép khí quan khiến bệnh nhân bị khó thở, thậm chí có thể t.ử v.ong nếu không kịp thời điều trị.
Bệnh mề đay biểu hiện với các nốt sẩn, to phù và ngứa, nổi rải rác trên mặt hoặc trên cơ thể. Cũng có thể xuất hiện triệu chứng sưng môi và cảm giác căng ngứa.
Thông thường các triệu chứng nổi sẩn phù nề kéo dài từ 15 phút đến 1 giờ và bệnh tái phát nhiều lần. Đối với người bệnh mề đay thời tiết lạnh mùa thu cần tránh ra gió, mặc ấm và đeo khẩu trang, quàng khăn. Khi xuất hiện cảm giác khỏ thở thì bệnh nhân cần nhập viện ngay.
Bệnh mùa thu là thời điểm các bệnh về da xảy ra thường xuyên, tái phát và nghiêm trọng hơn. Do đó mọi người cần tìm các biện pháp phòng tránh bệnh về da để bảo vệ sức khỏe của bản thân.
