Ngày 28/3 tới đây, các chuyên gia Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức sẽ khám, tư vấn miễn phí cho người dân và bệnh nhân nhằm phát hiện sớm và có phương pháp điều trị kịp thời các bệnh lý về não.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật thần kinh, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức khám, tư vấn cho bệnh nhân. Nguồn: BVVD
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật thần kinh, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức, tuy chưa có số liệu chính thức về chẩn đoán khối u não và tỷ lệ người bệnh mắc u não mỗi năm ở Việt Nam nhưng riêng Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức mỗi năm nhận khám và điều trị cho khoảng 2.500 người bệnh u não.
Ở t.rẻ e.m u não là nguyên nhân t.ử v.ong cao nhất trong số các ung thư t.rẻ e.m. Khối u não chiếm 1/4 số bệnh nhân t.ử v.ong do ung thư dưới 19 t.uổi. U não là nguyên nhân t.ử v.ong đứng hàng thứ 2 trong số các bệnh nhân ung thư ở lứa t.uổi từ 20-39 t.uổi.
Có khoảng 120 loại u não
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ cho biết, có khoảng 120 loại u não có nguồn gốc từ tế bào trong sọ được ghi nhận và mỗi loại có cách xử trí khác nhau (không tính u di căn tới não từ ung thư nơi khác).
U não có thể lành tính, có thể ác tính (ung thư). Ung thư não có nhiều loại với mức độ ác tính khác nhau. Có loại ung thư phát triển rất nhanh và gây nguy hiểm cho người bệnh trong thời gian ngắn.
“U não ác tính có thể phát triển rất nhanh gây t.ử v.ong cho bệnh nhân nhưng u não rất hiếm di căn tới cơ quan khác. Một số u não ác tính có thể xâm lấn vùng cấu trúc lân cận như x.ương s.ọ, xương vòm sọ, màng não. Ngược lại, rất nhiều bệnh nhân ung thư cơ quan khác di căn tới não”.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ, mặc dù có tới 120 loại u não nhưng có 4 nhóm u não hay gặp nhất là u di căn não, u tế bào thần kinh đệm, u mang não và u tuyến yên. Có loại u não phát triển rất chậm, mỗi năm to hơn 2-3mm.
Đối với loại u não phát triển chậm, bệnh nhân thích nghi dần với sự tăng kích thước và tăng thể tích khối u nên dấu hiệu rất mờ nhạt. Nhiều người được chẩn đoán u não sau khi khối u rất to (đường kính 8-10cm) và khối u đã phát triển từ 5-10 năm.
Có loại u não có thể chữa khỏi hoàn toàn, nhưng cũng có loại u não hay tái phát, tái phát nhanh. Có loại u não chỉ cần điều trị một phương pháp, nhưng có loại u não phải điều trị kéo dài, bằng nhiều phương pháp khác nhau.
“Tuy nhiên, không phải cứ bị u não là nhất thiết phải mổ, là gặp nguy hiểm tới tính mạng. Trong quá trình điều trị, tôi đã gặp nhiều trường hợp người bệnh “chung sống hòa bình” với u não. Có những người bệnh không cẩn phải mổ não, chỉ cần sử dụng thuốc điều trị triệu chứng là có thể trở lại cuộc sống ổn định”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ chia sẻ.
Bệnh nhân sẽ sống thêm được bao nhiêu lâu?
“Bệnh nhân sẽ sống thêm được bao nhiêu lâu?”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ cho biết đây là câu hỏi mà bệnh nhân và gia đình bệnh nhân u não thường đặt ra với thầy thuốc.
“Câu trả lời không giống nhau cho tất cả mọi người. Môt số bệnh nhân u não có thể sống khỏe mạnh bình thường và t.uổi thọ không giảm đáng kể sau khi được điều trị u não. Một số khác có thể sống thêm vài tháng hoặc vài năm. Một số u não phát triển rất nhanh, khối u lớn nhanh sau vài tuần hoặc vài tháng. Một số trường hợp khác phát triển rất chậm, mỗi năm tăng thêm 2-3mm”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ thông tin.
U não có thể tái phát sau điều trị, nhưng cũng có loại không tái phát hoặc u không phát triển to hơn sau nhiều năm. Chính vì vậy, “chúng ta phải được khám, tư vấn và theo dõi u não liên tục, thường xuyên. Thời gian sống thêm sau khi điều trị u não phụ thuộc vào rất nhiều yếu tố như loại u, t.uổi bệnh nhân, vị trí, kích thước, phương pháp điều trị…”, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật thần kinh, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức cho biết.
Tại Mỹ, khoảng 20% bệnh nhân u não ác tính sống thêm trên 5 năm sau khi điều trị. Ở t.rẻ e.m, tỷ lệ u não ác tính sống thêm trên 5 năm cao tới 72%. T.rẻ e.m dưới 3 t.uổi có thời gian sống thêm sau điều trị ngắn hơn so với t.rẻ e.m từ 3-16 t.uổi.
“Đối với u màng não người bệnh có thể được chữa khỏi hoàn toàn nếu khối u lành tính, được phẫu thuật sớm, được cắt bỏ hoàn toàn. Người bệnh có thể sống bình thường”, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật thần kinh, Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức khẳng định.
U não rất dễ nhầm lẫn với bệnh lý khác
Kể lại câu chuyện cách đây không lâu về một b.é t.rai 10 t.uổi ở Ninh Bình được chẩn đoán u não ác tính không điển hình, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ cho biết, theo gia đình bệnh nhân, trước khi vào Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức khoảng 6 tháng, cháu bé có hiện tượng nôn nhiều, tần suất nôn tăng dần trong ngày và trong tuần.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ, Giám đốc Trung tâm Phẫu thuật thần kinh, Phó Giám đốc Bệnh viện Hữu Nghị Việt Đức khám, tư vấn cho bệnh nhân. Nguồn: BVVD
Điều đáng nói là ngoài nôn, cháu bé không có dấu hiệu điển hình khác của u não như đau đầu, rối loạn ý thức…, cháu vẫn tỉnh táo và đi học bình thường.
Cháu được gia đình đưa đến nhiều bệnh viện nhưng chỉ được chẩn đoán bị rối loạn tiêu hoá. Do nôn nhiều, ăn uống không hấp thu được nên chàu ngày càng sút cân, gầy yếu.
Sau khi tìm hiểu thông tin, nghi ngờ con có vấn đề về não, người bố đưa con đến bệnh viện để chụp cắt lớp vi tính sọ não, lúc này các bác sĩ mới phát hiện trẻ bị u não.
Tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức bệnh nhi được cắt bỏ khối u, tuy nhiên kết quả sinh thiết cho thấy bệnh nhi bị khối u ác tính.
Theo Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ, với bệnh lý u não ở trẻ nhỏ thì có tới 70% là ung thư. Bệnh thường gặp ở t.rẻ e.m trên 5 t.uổi đến 15 t.uổi.
Hiện nay chưa thể khẳng định chính xác nguyên nhân ung thư não nhưng với trẻ nhỏ có thể do căn nguyên từ trong bào thai.
Dấu hiệu để chẩn đoán u não có thể kể đến là đau đầu: đau đầu nhiều vào buối sáng, đau đầu tăng dần, đau đầu không giảm hoặc giảm ít khi sử dụng thuốc giảm đau; buồn nôn, nôn; bị co giật một chi, hoặc co giật tất cả các chi, mắt trợn ngược, sùi bọt mép; bị yếu một tay, một chân hay yếu cánh tay, cẳng tay, cổ tay, cổ chân; tê bì, mất hay giảm cảm giác một phần nào đó trên cơ thể; rối loạn nhìn: nhìn mờ, lác mắt, nhìn đôi.
Thậm chí có trường hợp khối u não gây thay đổi tính cách: dễ cáu gắt, dễ bị kích thích, trầm cảm…; khó tập trung hoặc không thể tập trung học, làm việc; rối loạn nói: khó nói, khó tìm từ thích hợp để nói, không thể nói được, không hiểu từ, hoặc không hiểu được cả câu người khác hỏi; rối loạn thăng bằng, đi lại không vững, dễ bị ngã.
Một số trường hợp u não đặc biệt có những biểu hiện dễ nhận thấy như u tuyến yên tăng tiết nội tiết tố tăng trưởng (nội tiết tố GH) làm rối loạn sự phát triển.
Chi của người bệnh to dần, ngón tay và ngón chân to, trán dô, mũi to, da thô… loại u này phát triển chậm, người bệnh không nhận thấy sự thay đổi nhưng người khác dễ thấy sự thay đổi đó.
“Các triệu chứng ung thư não rất dễ nhầm lẫn với các bệnh lý khác nên nhiều người còn chủ quan không đi khám và điều trị kịp thời. Vì thế. khi có các dấu hiệu trên cần chủ động đi khám ngay”, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ cảnh báo.
Phó Giáo sư, Tiến sĩ Đồng Văn Hệ cũng cho biết, ngày 28/3/2020 tới đây, các chuyên gia Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức sẽ khám, tư vấn miễn phí cho người dân và bệnh nhân nhằm phát hiện sớm và có phương pháp điều trị kịp thời các bệnh lý về não.
Người dân chỉ cần đăng ký qua Tổng đài CSKH 1900190 và đến khám tại Phòng khám 11 (tầng 2, nhà C4, Khu khám bệnh theo yêu cầu), Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, 40 Tràng Thi – Hoàn Kiếm – Hà Nội./.
Bích Thủy (TTXVN/Bnews)
‘Lạ lùng’ mổ u não không khâu vá, không sẹo
Với thiết bị phẫu thuật nội soi đi đến tận khối u não qua đường mũi, bệnh nhân hồi tỉnh sớm sau mổ loại bỏ khối u trong não, vùng não lành an toàn tối đa.
Bác sĩ Nguyễn Thanh Xuân thực hiện ca mổ nội soi qua đường mũi điều trị u não – ẢNH LIÊN CHÂU
Cuộc sống mới sau giấc ngủ ngon
Trong giai điệu nhẹ nhàng của bản nhạc không lời, tiến sĩ, bác sĩ Nguyễn Thanh Xuân, Phó trưởng Khoa Phẫu thuật thần kinh 1, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức (Hà Nội), bắt đầu ca mổ u não cho bệnh nhân nam, lúc 10 giờ 10 phút sáng.
Dụng cụ phẫu thuật nội soi lấy khối u được đưa vào qua đường mũi. Đi đến cuối “con đường”, mũi khoan kim cương bé xíu, lợi hại cùng với rất nhiều dụng cụ hỗ trợ khác được bác sĩ sử dụng cho công đoạn khoan vách ngăn trong hốc mũi, mở đường đi vào sâu trong não.
Thao tác thành thục và gọn gẽ tạo một khoang cửa nhỏ, qua đó, thiết bị mổ tiếp tục trên con đường đến đích. “Đó là khối u tuyến yên lớn nằm vị trí khá hiểm vì ngay sát động mạch cảnh. Động mạch này có nhiệm vụ dẫn m.áu lên nuôi toàn bộ não. Nếu gây tổn thương, bệnh nhân có thể nguy hiểm tính mạng”, bác sĩ Xuân đ.ánh giá.
Bác sĩ phẫu thuật đ.ánh giá vị trí khối u não trước phẫu thuật cho bệnh nhân – ẢNH LIÊN CHÂU
Với thao tác chính xác của phẫu thuật viên, đầu kẹp nội soi gắp ra những mảnh u. Sau khoảng 20 phút, khối u được lấy hết, vùng não lành bao quanh u được bảo vệ nguyên vẹn đến tối đa.
Trong cuộc phẫu thuật, cùng với sự khéo léo của phẫu thuật viên, thiết bị định vị và dụng cụ siêu âm mạch được huy động để xác định vị trí khối u, các mạch m.áu và cấu trúc thần kinh liên quan. Dụng cụ mổ đi đến đâu sẽ được hiện lên màn hình định vị, cùng với những âm thanh từ máy siêu âm mạch m.áu theo nhịp đ.ập của mạch, giúp phẫu thuật viên nhận biết và kịp thời điều khiển dao mổ, không gây tổn thương mạch m.áu trọng yếu.
Công đoạn cuối cùng, bác sĩ dùng các vật liệu để đóng kín vùng phẫu thuật. Keo sinh học được bơm vào, lấp kín vị trí khoan “mở cửa” ban đầu. “Chỉ vài tuần sau, khoang cửa này sẽ liền kín, vết mổ u não liền hoàn toàn”, bác sĩ Xuân cho hay.
Bình phục kỳ diệu
11 giờ 10 phút, bệnh nhân được đưa ra khỏi phòng mổ trên chiếc băng ca sạch sẽ, trong giấc ngủ say sưa.
15 giờ cùng ngày, đón bác sĩ Xuân đến thăm sau cuộc phẫu thuật, người đàn ông ngủ say khi rời phòng mổ 4 tiếng trước đã tươi tỉnh với nụ cười trên gương mặt không sẹo, không vết khâu, không gợn chút âu lo. Nắm c.hặt t.ay bác sĩ Xuân, bệnh nhân vui mừng thông báo: “Tôi hết mờ mắt ngay rồi, bác sĩ Xuân ạ. Kỳ diệu quá!”.
“Tôi bị khối u tuyến yên nằm ở vị trí khó, đã gây mờ mắt, đau đầu thường xuyên, và đặc biệt là ảnh hưởng rất lớn chất lượng sống, thậm chí bị bà xã nghi ngờ không chung thủy. Sau ca mổ này, tôi như vừa ngủ dậy, soi gương thấy mặt mũi đầu tóc còn nguyên cả”, nam bệnh nhân (37 t.uổi) vui vẻ kể.
Thiết bị mổ nội soi u não chỉ đi qua đường mũi, đường đi của thiết bị được theo dõi chính xác trên màn hình – ẢNH LIÊN CHÂU
Bác sĩ Xuân cho hay, u tuyến yên gây rối loạn nội tiết, ảnh hưởng đến chức năng của nam giới. Với nữ giới cũng ảnh hưởng đến chu kỳ hàng tháng. Hiện tại, phẫu thuật nội soi đang là phương pháp tối ưu trong điều trị u não, trong đó có u tuyến yên.
Tại Khoa Phẫu thuật Thần kinh 1, Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, nhiều bệnh nhân bị khối u não lớn, lan rộng chèn ép dây thần kinh gây mất thị lực, mất ý thức, đi lại yếu đã bình phục rất sớm sau phẫu thuật nội soi lấy khối u. Tỉnh dậy 2 – 3 tiếng sau mổ, bệnh nhân như chỉ thức dậy sau một giấc ngủ ngon, các triệu chứng do khối u não chèn ép họ từng phải chịu đựng đã biến mất. Bệnh nhân không còn mờ mắt, thị lực cải thiện rõ rệt, sức khỏe và tinh thần hồi phục hoàn toàn.
Với kinh nghiệm hàng trăm ca phẫu thuật nội soi đường mũi lấy u não đã thực hiện, bác sĩ Xuân chia sẻ: “Mổ nội soi u não qua đường mũi nhẹ nhàng hơn nhiều cho người bệnh so với mổ mở, do thiết bị có thể tiếp cận trực tiếp khối u mà không cần đi qua tổ chức não; xâm lấn tối thiểu vùng não lành, thời gian mổ ngắn, bệnh nhân bình phục rất sớm, như nhà báo đã chứng kiến từ đầu cuộc mổ”.
Theo giáo sư Trần Bình Giang, Giám đốc Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức, phẫu thuật nội soi đường mũi điều trị u não – bệnh lý thần kinh là kỹ thuật mới, giúp bệnh nhân hồi phục rất tốt, kiểm soát tối đa tai biến do mổ. Đó là một trong những thành quả sau gần 30 năm phẫu thuật nội soi được ứng dụng tại bệnh viện này. Đến nay, nhiều bệnh lý đã được phẫu thuật nội soi qua các hốc tự nhiên (mũi), rốn, â.m đ.ạo, hoàn toàn không để lại sẹo.
Ngoài ra, phẫu thuật nội soi cho các ca mổ rất khó như: phẫu thuật não – thần kinh, cột sống, u tuyến thượng thận, cắt và tạo hình thực quản, cắt phổi, sửa van mạch vành trong phẫu thuật tim; hay phẫu thuật nội soi cắt khối tá tụy là kỹ thuật rất khó, hiện rất ít trung tâm lớn trên thế giới có thể làm, cũng được triển khai tại Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức
Theo Thanh niên
